ارزیابی کیفیت بصری مسیرهای پیاده‌روی در مناطق گردش‌گری طبیعی با استفاده از رهیافت ادراکی (مطالعه موردی: حوزه آبخیز زیارت، گرگان)

زمینه و هدف: امروزه منظر را می­توان به عنوان یکی از اصلی­ترین مولفه­ها در تشخیص هویت، حیات، میزان پایداری محیط و وسیله­ی ارتباطی بین محیط و استفاده کنندگان آن دانست. در این میان، موضوع منظر و رابطه آن با ادراک افراد از اهمیت خاصی برخوردار است. تجزیه و تحلیل روابط میان کیفیت بصری و ویژگی­های ساختاری منظر روشی موثر در انجام تحقیقات ادراکی است. به طور کلی مطالعاتی که بر پایه معیارهای زیبایی شناختی در منظر انجام می­گیرد، در پی تعیین زیبایی یا تعالی آن نیست بلکه در جست و جوی استخراج ترجیحات زیبایی استفاده کنندگان از منظر می‌باشد. در این پژوهش نیز هدف آن است که با تکیه بر رهیافت ادراکی، مسیرهای پیاده­روی حوزه آبخیز زیارت از نظر ارزش زیبایی­شناختی و ترجیح منظر اولویت بندی شوند. روش بررسی: جهت ثبت نقاط دید و عکس برداری از مناظر، بازدید میدانی از مسیرها صورت گرفت و در نهایت پرسش­نامه­ای جهت بررسی ترجیح منظر تدوین شدکه در آن از روش طبقه­بندی مقیاس رتبه­ای استفاده شده بود و به تعداد 217 عدد بین افراد بازدیدکننده توزیع گردید. داده­های حاصل از پرسش­نامه در نرم­افزار SPSS تحلیل شدند. یافته­ها: نتایج نشان داد که مسیرهای موجود در این حوزه از لحاظ کیفیت بصری کاملاً از هم متفاوتنـد و از دیـد بازدیــدکننـدگان مسیر تلمبار در اولویت اول و مسیر سفید چشمه در اولویت آخر قرار گرفتند. بحث و نتیجه­گیری: نتایج حاصل از این تحقیق می­تواند منجر به معرفی مسیرهای برتر  و هم­چنین معرفی نقاط دیدنی و مناظر خاص هر مسیر به بازدیدکنندگان شود و هم­چنین به مسوولین در جهت توسعه مسیرهای پیاده­روی زیباتر و طراحی و ساخت مکان­های تماشای مناظر در طول مسیرها کمک کند.